Ebru Sanatı

   Ebru, kitreyle yoğunlaştırılmış olan su üstünde, özel hazırlanmış boyalarla oluşturulan desenlerin kağıt üzerine geçirilmesiyle yapılan bir kağıt süsleme sanatıdır.

   Ebru sanatı, Türk kağıt süsleme sanatlarının bir parçası olup en eski kağıt süsleme sanatıdır. Yazılı belgelere bakılırsa Orta Asya dillerinde Çağatayca'da “hare gibi, damarlı” anlamına gelen ‘Ebre’ kelimesi ebru sanatının bilinen en eski ilk adı olma özelliğiyle karşımıza çıkmıştır.

                                                             

   İpek Yolu ticareti ile Orta Asya'dan İran'a tanıtılan ebru sanatı, İranlılar tarafından ‘Abru’ (Su Yüzü) veya ‘Ebri’ (bulutumsu, bulut gibi) şeklinde tabir edilerek kullanılmıştır. Daha sonra Türklerle birlikte Anadolu' ya gelip bu topraklarda yaygınlaşan bu sanatın adı ‘Ebru’ olarak dilimize yerleşmiştir. 

   Günümüzde Avrupa'da ‘Marbling’ diye bilinen Ebru 1600' lerde Avrupa'ya ‘Türk kağıdı’ ismiyle gitmiştir.

 





Osmanlı dönemlerinde kendini gösteren ebru sanatı, Osmanlıdaki pek çok sanat dalı gibi üst seviyelerde sanatsal eserler içerisinde yerini almıştır. Ebru sanatı usta-çırak içerisinde öğretilmiş ve öğrenilmiştir. Ebru ile uğraşıp ebru üzerine belli bir seviyeye gelerek usta olan kişilere ‘Ebruzen’ denilmektedir. Tarihi tespit edilmiş en eski ebru 1447 yılına ait olup, Topkapı Sarayı'nda yerini almaktadır. Ebru tarihinde bugüne kadar tespit edilmiş olan ilk Ebruzen Mehmet Efendi' dir.

   Görsel olarak harikalar yaratabilen, her insanda farklı duygular uyandırarak hayata renklilik katan ebru sanatı ülkemizde de bir çok kişilerce icrası yapılmaktadır. Ebru Türkiye'de cilt sanatının yanı sıra, hat sanatında zemin olarak kullanılmaktadır. Bazı kişilerce mekan olarak kullanılan alanlarda dekoratif bir eşya, yapı her ne olursa olsun görsel açıdan bakıldığında bulunan ortama farklı bir hava oluşturulacak şekilde kullanılabilmektedirler.

                                                         

   Ebru sanatında kullanılan malzemeler:

   1)Kağıt: Genellikle 1. hamur kağıt tercih edilir. Emici özelliği fazla ve mat olmalıdır.

   2)Kitre: Yapıştırıcı özelliği çok az olan bir yapıştırıcı maddedir. Su ile karıştırılarak ebru icra edilmesi için uygun bir kıvama getirilir.

   3)Tekne: İçerisine kitre konulan kaptır.

   4)Fırça: Yaşlı atların kuyruklarından alınan kıllar ve gül dalı ile birlikte yapılmaktadır.

   5)Öd: Renklerin kitre üzerinde yapışması ve dağılmadan orada kalmasına yardımcı olan bir sıvıdır.

   6)Boya: Ezilmeye hazır veya ezilmiş toz boyalar kullanılır. Renk tercihi kişiye özeldir.

   7)İnsan: Şekil ve desenleri kişinin kendisi oluşturacağından elimizdeki yetenek ve hayal gücü.