KÜNDEKARİ SANATI

   Merhaba arkadaşlar, Edirnekari sanatında ahşap üzerinde yapılan teknikleri bahsettik şimdide yine ahşap üzerine değişiklikler yapan bir diğer sanattan bahsedeceğim ismi Kündekari. Umut ediyorum ki bu yayınımı da beğenirsiniz...
   Kündekari Sanatı Nedir?
   Dekoratif amaçlı bir doğramacılık tekniğine dayalı olan Kündekari görünüşte 3 boyutluluk sunmaktadır. Kelimenin aslı Farsça kendekari olan ve heykeltıraşlık, hakkaklık, kalemkarlık gibi plastik sanatları adlandırılır. Osmanlıca da kündekariye daha çok kalaemkari anlamı verilirken yine Farsça künde (tomruk, masif ağaç kütlesi) kelimesinden etkilenerek bir künde-kari terimi ortaya çıkartılmıştış ve genelde ince marangozluk kapsamına giren ahşap sanatları dekoratif  doğramacılık sanatı için kullanılmıştır.
   Kündekari, geometrik biçimlerde kesilmiş küçük ahşap parçaların büyük bir yüzey oluşturmak için birbiriyle geçmeli olarak birleştirilmiş tekniğidir. Bu tekniği kullanan diğer işlere de aynı ad verilir.

   Kündekari Sanatı Nasıl Yapılır?
   Kenarları negatif ve pozitif değerlerde oyulmuş, çokgen ve yıldız biçiminde ayrı ayrı kesilmiş, rumi ve palmet kabartmalarıyla bezenmiş parçalar ile ahşap  kirişlerin birbirine geçmesi biçiminde uygulanan ve büyük bir ustalık isteyen kündekarinin, bezeme kompozisyonu geometrik bir şemaya dayanır. Gökyüzündeki yıldızları ve sonsuzluğu ifade eden yıldız, sekizgen, ongen, baklava gibi birçok geometrik desenle birlikte uygulanır. Aralarına farklı tür ve renklerde küçük ahşap plakalar konarak bazı örneklerde oyma işçiliği, sedef, bağa, fildişi kakma işçiliği de kompozisyona dahil edilir. Hazırlanan parçalar birbirine ayrıca bağlayıcı bir malzemeyle tutturulmadığından, kündekarinin uygulandığı ahşap yüzeylerde zamanla ayrılmalar olmaz. Kündekari tekniğiyle yapılmış bazı örneklerde dayanıklılığı artırmak için geçmelerin arkasında, yine ahşaptan yapılmış bir iskelet kullanılır. Değişen mevsim şartlarında ısıdan ve nemden etkilenmeyecek nitelikte bir ağaçla çalışılır ve birleşme yerlerindeki kanallarda bırakılan hava payları sayesinde, ahşap işçiliğinde zamanla ortaya çıkan çatlak ve şişmeler önlenir. Bu nokta göz önünde bulundurulduğunda kullanılan malzemeler iç mekânlar için ceviz, şimşir, armut, kiraz, sapelli (maun); bezemelerde abanoz, tik, yılan ağacı, venge, peleseng, sapelli, altın varak, bağa (deniz kaplumbağası kabuğu), gümüş, fildişi, sedef, yakut ve zümrüt gibi değerli materyallerdir. Dış mekanlarda ise, meşe, sapelli, ireko, tik, dişbudak gibi sert hava şartlarına dayanıklı ağaçlar kullanılır.

   Kündekari çok zor ve zahmetli bir işçilik gerektirdiği için, aynı görünümü veren, ama yapımı daha kolay bazı taklit kündekari teknikleri geliştirilmiş ve pek çok yerde de kullanılmıştır.
  Siirt Ulu Cami, Konya Alaeddin Camisi, Manisa Ulu Camisi minberleri Anadolu Selçuklu Beylikler dönemlerinden, Bursa Ulu Camisi minberi Osmanlı Döneminden günümüze ulaşmış çok önemli ve ileri düzeyde kündekari örnekleridir.

KAYNAKÇA: http://nedemek.com.tr/kundekari-ne-demek-kundekari-nedir
http://www.harbiforum.net/konu/kundekari-sanati-kundekari-nedir-kundekari-sanatindan-ornekler.92796/
http://www.turkislamsanatlarimerkezi.org/tisms/index.php/tr/sanatlarimiz/kundekari
http://www.derszamani.net/kundekari-nedir-kundekari-sanati-nasil-yapilir.html
http://www.ktsv.com.tr/sanat/6-kundekri
http://www.anadolujet.com/images/skylife/11-2011/2917/106_2917kundekari%281%29.jpg
http://www.anadolujet.com/images/skylife/11-2011/2917/106_2917kundekari%2811%29.jpg
http://www.nurbanusanat.com/resim/kalemisi-kundekari.jpg