KAATI SANATI

   Merhaba arkadaşlar, bugünkü yayınım da Kaatı sanatından bahsedeceğim. Kelimenin sözcükteki anlamı "kesmek" tir. Katı sanatı bir kağıt veya deri üzerindeki yazıyı, motifi veya şekli oyup çıkartarak bir başka kağıt ya da deriye yapıştırarak uygulanan bir süsleme sanatıdır. Bu şekilde yapılan eserlere "kaatıa" veya "mukatta", sanatkara da "kaatı" veya "kaatta" denmektedir. Kağıdı kesip oyarak meydana getirilen yazılara ise "mukatta yazı" denir.

KÜNDEKARİ SANATI

   Merhaba arkadaşlar, Edirnekari sanatında ahşap üzerinde yapılan teknikleri bahsettik şimdide yine ahşap üzerine değişiklikler yapan bir diğer sanattan bahsedeceğim ismi Kündekari. Umut ediyorum ki bu yayınımı da beğenirsiniz...
   Kündekari Sanatı Nedir?
   Dekoratif amaçlı bir doğramacılık tekniğine dayalı olan Kündekari görünüşte 3 boyutluluk sunmaktadır. Kelimenin aslı Farsça kendekari olan ve heykeltıraşlık, hakkaklık, kalemkarlık gibi plastik sanatları adlandırılır. Osmanlıca da kündekariye daha çok kalaemkari anlamı verilirken yine Farsça künde (tomruk, masif ağaç kütlesi) kelimesinden etkilenerek bir künde-kari terimi ortaya çıkartılmıştış ve genelde ince marangozluk kapsamına giren ahşap sanatları dekoratif  doğramacılık sanatı için kullanılmıştır.
   Kündekari, geometrik biçimlerde kesilmiş küçük ahşap parçaların büyük bir yüzey oluşturmak için birbiriyle geçmeli olarak birleştirilmiş tekniğidir. Bu tekniği kullanan diğer işlere de aynı ad verilir.

EDİRNEKARİ SANATI

   Bir zamanlar Edirne'nin önemli bir sanat merkezi olduğunu gösteren Edinekari Sanatı dalı aslında geçmişimizin nasıl sanatla içe içe geçtiğini de göstermektedir. Yeni yayın için bilgi toplarken karşıma çıkan bu sanatı da farklı bulup bir zamanlar nede olsa bilmeyen yoktur ama şimdi ismini duymayan da vardır şeklinde düşünerek yayınlamaya karar verdim. Beğenmeniz umuduyla sizleri Edirnekari sanatıyla baş başa bırakıyorum.

   Edirnekari Sanatı Nedir? 

   Bugün ahşap boyama olarak bildiğimiz bu sanatın geçmişi kültürümüzde çok eskilere dayandığının kanıtı ise ilk adı Edirnekari olmasıyla ve  bu sanatın 14. yy. dan sonra ahşap ve deri gibi çeşitli malzemeler üzerine uygulandığı günümüze ulaşan eserlerde görülmüştür. Edirne'nin coğrafi yapısı gereği bir geçit yeri olması, şehrin sosyal bünyesi kadar sanat hareketlerine de tesir etmiştir. Fakat Edirne'in buradaki rolü ise etkileşimi kendi süzgecinden geçirip geçmişiyle harmanlayarak değişimden yeni bir üslubun doğmasına ve üslubun da kullandığı her yerde Edirne'nin ismiyle anılmasında rol oynamıştır.

CİLT SANATI

   Merhaba, arkadaşlar bir yayınım da daha beraberiz. Bu yayınımı makine den önce üstadların  ellerinden çıkan kitapların kapaklarına işlenen süsleme teknikleri kullanılarak görsel bir şölen sunan Cilt Sanatından bahsedeceğim. Sizleri yayınla baş başa bırakıyorum.
   Cilt Sanatı Nedir?
   Yazılı eserlerin korunmasında büyük yeri olan Cilt Sanatı, aynı boyda kağıt ya da formlardan meydana gelmiş kitap ve dergilerin rahatça okunabilmeleri, uzun sürece dağılmadan bir arada saklanabilmeleri için, üzerleri deri, bez ya da kartondan bir kapak geçirilir. bu kapağa "cilt", bu sanata da "ciltçilik" denmektedir.

NAHT SANATI

   Merhaba arkadaşlar, okumakta olduğunuz yayınım da bundan önce blog da yayınlamış olduğum kakma sanatıyla benzer olan fakat belli başlı süsleme teknikleriyle ayrılan Naht Sanatın'dan bahsedeceğim. Umarım beğenirsiniz.

   Naht Sanatı Nedir?

   Kakma sanatını anlattığım yayınım da okuyanların hatırlar, kakma sanatında oyulan nesnenin üzerine oyulmuş şekle uygun olarak kıymetli eşya üzerine kakarak yani girdirerek yerleştirilirdi. Bunda ise oyulan nesne şekil olarak çıkartılır ve çıkarılan şekil farklı renklerde boyanarak süslenir.

    Naht sanatı nitelikli ağaca şekil verme sanatıdır. Bu sanat oyma, kakma, kabartma ve yakma usulleriyle icrası gerçekleştirilir.

KALEM İŞİ SANATI

   Merhaba arkadaşlar, bu yayınım da pek çok kişinin gördüğü ve adını bilmediği Türk klasik Sanatının bir kolu olan Kalem İşinden bahsedeceğim. İşin doğrusu bu sanatı bende camilerde görüyor fakat isim olarak bilmiyordum. İpucunu da verdiğime göre şimdi aklınızda bir şeyler canlanmış olmalı...  
   Kalem İşi Nedir?
   Kalem işi dini ve sivil mimari yapıların iç duvarlarını, kubbelerini, kemerlerini ve tavanlarını; sıva, ahşap, taş, bez ve deri gibi malzeme üzerine renkli boya ve altın varak kullanarak süsleyen nakıştır. "Kalemkari" olarak da bilinir. Kalem işinde "Kıllı Kalem " olarak tabir edilen fırçalar kullanılır. 
Bu süslemeyi yapan kişiye de "kalemkar" denilir. 

Minyatür Sanatı

   Arkadaşlar öncelikle hepinize selamlar, bu yayında minyatür sanatı hakkında acizane bilgilendireceğim. Umarım beğenirsiniz.
   Minyatür Sanatı Nedir?
   Minyatür kağıt, parşömen, fildişi gibi çeşitli malzemelerin üzerine küçük resim yapma sanatıdır. Genel manada matbaanın kullanılmaya başlanmadan önce el yazması kitapları süslemek için yapılan resim olarak tarihe çıkmıştır. Orta Çağ Avrupa'sında el yazması kitapların baş harfler kırmızı bir renkle boyanarak süslenir. Bu işte çok güzel kırmızı renk veren ve Latince adı "minimum" şeklinde tabir edilen kurşun oksit kullanılırdı. Minyatür sözcüğü de buradan türetilmiş oldu.

Kakma Sanatı

    Arkadaşlar hepinize selamlarımı iletiyorum. Okuyacağınız yeni yayınım da farklı bir şey yapacağım. Az bilinen bir sanat olan Kakma Sanatını anlatacağım. İyi okumalar diliyorum.
   Kakma Sanatı Nedir?
   Kakmacılık oyulabilecek nitelikteki herhangi bir malzeme (taş, tahta, mermer ve işlenmeye uygun madenler) üzerine, kişinin istediği şekillerde oyarak açılan yuvalara daha kıymetli başka bir maddeden veya madenden oyulan şekle göre kesilmiş parçaların içiçe geçirilmesi suretiyle kakma işini  gerçekleştirmektir.

Tezhib Sanatı

   Merhaba arkadaşlar bu yayınımızda tezhip sanatı hakkında acizane bilgilendirmeye çalışacağım. Öncelikle hepinize selamlarımı iletiyorum.
  Tezhip Sanatı Nedir?
   Tezhip: Altın ve süsleme kelimelerinin bir arada kullanılmasıdır. Kökeni Arapça olan “tezhip” kelimesi; “altınlama” anlamındadır. Dilimize ise Farsçadan geçmiştir. Ferman, Kur'an ayetleri gibi değerli yazıların kağıda ya da levhalara işlenmesi ve manevi değeri göstermek amacıyla ortaya çıkan sanattır. Günümüzde altın dışında boya kullanılarak da icra edilmektedir. Tezhip sanatını icra eden erkeklere “müzehhip”, kadınlara da “müzehhibe”, tezhiplenmiş yapıta da “müzehheb” denilmektedir.
Tezhip sanatı uygulanmakta iken belli motifler üzerinden icra edilir. Yalnız altınla yapılan tezhibe halkari denir.
         

   

Çini Sanatı

   Çini Nedir?

   Ham maddesi toprak olan çini sanatında, üzeri sırlanarak çeşitli şekillerle nakışlanıp, pişirilmek suretiyle meydana getirilen bir sanat eserini meydana getirmedir. Yapılan işlemlerle vazo, tabak, sürahi vs.  ile fayans,porselen, seramik gibi eşyalar süslenen el sanatıdır. Çini sanatı da görsel açıdan bakılarak kişide hoş izler bırakmak üzere yoğunlaşmaktadır. Çini sanatında da renkli dekor ve motiflerle zenginleştirilir. Fayans, porselen tabak, seramik gibi eşyaların süsleme işine “çinicilik” denir. Çini sanatının bir diğer adı olan “Seramik Sanatı” olarak adlandırılmaktadır.

   Tarihçesi

   Eski bir sanat olan çini tarih bakımından Asurlulara kadar geçmişi olan bir doğu sanatıdır. Bazı kaynaklara göre de günümüz Türkistan, Orta Asya ve İran'da ise, “Sertleşmiş Toprak” anlamına gelen ve “Kaşi” diye adlandırılan çini, porselen ve fayansların ilk defa Çin'den getirilmiş olmasından dolayı, “Çin işi” anlamında ortaya çıkmış bir kelime olarak bilinmektedir. Orta Asya'daki Hunlar, Karahanlılar, Uygurlar, Gazneliler çini ve seramik sanatını kitabelerde ve binalarda yapı malzemesi olarak kullanmışlardır. Orta Asya Türklerinden günümüze kadar birçok Türk devleti ve Türk İslam devletlerince kullanılmış olan sanatlar içerisinde yer almaktadır.

   

Ebru Sanatı

   Ebru, kitreyle yoğunlaştırılmış olan su üstünde, özel hazırlanmış boyalarla oluşturulan desenlerin kağıt üzerine geçirilmesiyle yapılan bir kağıt süsleme sanatıdır.

   Ebru sanatı, Türk kağıt süsleme sanatlarının bir parçası olup en eski kağıt süsleme sanatıdır. Yazılı belgelere bakılırsa Orta Asya dillerinde Çağatayca'da “hare gibi, damarlı” anlamına gelen ‘Ebre’ kelimesi ebru sanatının bilinen en eski ilk adı olma özelliğiyle karşımıza çıkmıştır.

                                                             

   İpek Yolu ticareti ile Orta Asya'dan İran'a tanıtılan ebru sanatı, İranlılar tarafından ‘Abru’ (Su Yüzü) veya ‘Ebri’ (bulutumsu, bulut gibi) şeklinde tabir edilerek kullanılmıştır. Daha sonra Türklerle birlikte Anadolu' ya gelip bu topraklarda yaygınlaşan bu sanatın adı ‘Ebru’ olarak dilimize yerleşmiştir. 

   Günümüzde Avrupa'da ‘Marbling’ diye bilinen Ebru 1600' lerde Avrupa'ya ‘Türk kağıdı’ ismiyle gitmiştir.

 

Hat Sanatı

   Hat sanatı, Araplardan yayılan bir sanattır. Arapların yazı üzerine gösterdikleri ilgiden doğan bu sanat dalı günümüzde “kaligrafi” olarak adlandırılmaktadır. Yazı yazma sistemi ve yazı yazma araçları ile dekoratif ögeler kullanılarak günümüzde varlığını sürdüren bu sanat görsel açıdan insanlara dünyanın yoruculuğunu kısmi olarak yok sayma ve bulunduğu yerde düşünmesi ile gelişen bir iç huzuru temsil etmektedir. Hat sanatı ile uğraşan kişiye “hattat” denilmektedir. Hattat güzel yazı yazan anlamına gelmektedir.
   İslami etkisinde gelişmiş olan hat sanatı, İslami ögelerde kendini en iyi şekilde göstermektedir. Örneğin: Caminin kubbe kısmına içeriden bakıldığında hat sanatının en güzel şekilde tasvir edilmiş olduğu görülmektedir. Kimilerince İslami etkisindeki hat sanatının “hattın özüdür.” İslami etkisinde hattatların, hat sanatını sabır ve azimle birleştirerek yeteneklerini güçlendirmiş bunu da İslama hizmet için yaşatmışlardır. İslami etkideki hat sanatı insanların huzurunu ibadet ile iç içe yaşamasın olanak hale getirmektedir.